Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Żydzi chcą przejąć od kolejarzy teren zaniedbanego kirkutu w Stalowej Woli. Zobacz zdjęcia

Zdzisław Surowaniec
Zdzisław Surowaniec
Kirkut, żydowski cmentarz na stalowowolskim Rozwadowie. Podczas wojny ułożono tu tory, teraz teren porośnięty chaszczami
Kirkut, żydowski cmentarz na stalowowolskim Rozwadowie. Podczas wojny ułożono tu tory, teraz teren porośnięty chaszczami Zdzisław Surowaniec
W rynku na osiedlu Rozwadów w Stalowa Woli leży niewielki stos odłamków kamiennych macew – nagrobków z żydowskiego cmentarza.

Kirkut - żydowski cmentarz

Pochodzą z kirkutu, żydowskiego cmentarza, który podczas wojny został zrównany z ziemią. Po wojnie teren przeszedł na własność państwa, a konkretnie Polskich Kolei Państwowych.

W Rozwadowie mieszkańcy pytani o żydowski cmentarz wskazują miejsce przy dworcu kolejowym pełne chaszczów i starych szyn. Społeczność żydowska, których przodkowie mieszkali niegdyś w Rozwadowie, chcą upamiętnienia zmarłych, których ciała spoczywają nieopodal wyłączonego z użytku węzła kolejowego. Twierdzą też, że mają dowody na istnienie grobowca cadyka z dynastii Horowitzów. Zrobili nawet pomiary geostacjonarne i dokładnie ustalili, gdzie może znajdować się grób cadyka.

Społeczność żydowska jest więc w posiadaniu dowodów, że odkryto fundamenty grobowca cadyka z bardzo ważnej dynastii: - Osoba cadyka to dużo więcej niż rabin. Z kolei w Polsce narodził się ruch mistyczno-duchowo-żydowski, najpiękniejszy kwiat religijności żydowskiej - chasydyzm. Cadyk to cudotwórca, wielki autorytet duchowy i moralny dla Żydów, dlatego tak jego powstać jest dla nas ważna. Cadykowie byli autorytetem moralnym, duchowym, doradzali rządzącym, chłopom, udzielali błogosławieństw – mówi Krzysztof Symcha Keller, polski chazan (śpiewak synagogalny) i działacz społeczności żydowskiej, który pomaga odkrywać i upamiętniać ważne dla nich miejsca. Zajmuje się tym przeszło 30 lat.

Chcą upamiętnienia cudotwórcy

Potomkowie rozwadowskiego cadyka żyjący w Nowym Jorku chcą odnalezienia i należytego uczczenia cudotwórcy, który zanosi modlitwy i prośby do Boga. Ruszyła już machina urzędnicza. Fundacja Dziedzictwa Światowego jest obecnie w kontakcie i kompletuje dokumenty w celu porozumienia się w sprawie cmentarza z władzami Polskich Kolei Państwowych.

Rodziny przodków żydowskiego pochodzenia, rozsiani po całym świecie, głównie żyjący w Stanach Zjednoczonych, poprosili o pomoc Krzysztofa Symcha Kellera. Przed dwoma tygodniami przybył do Stalowej Woli, spotkał się między innymi z dyrektorką Muzeum Regionalnego.

- Tu nie chodzi tylko o grób cadyka, ale o cały cmentarz. O nas świadczy jak traktujemy przeszłość, jak traktujemy pamięć o tym co było przed nami i nieważne jest czy to są Łemkowie, Żydzi, Ukraińcy czy Niemcy. Ważne, że ktoś tu był, oddał swoją krew, pot, łzy, budując swoje domy. Nikt nie przewidywał przecież, że stanie się taka tragedia, że przyjdzie Hitler (teraz mamy Putina) i rozpoczną się bombardowania - uważa Symcha Keller.

Żydowski Rozwadów

Symcha Keller przypomina także, że Rozwadów był żydowskim miasteczkiem, mieszkały tu dynastie rabinów, ludzie żyli, a ich ciała grzebano na cmentarzu. Uważa, że to jak miejsce wygląda obecnie, że tory kolejowe leżą na grobach ludzkich, to nie przynosi chwały mieszkańcom. Mowa jest podobno o tysiącach pogrzebanych ciał. Żydzi są skłonni wykupić od kolejarzy teren kirkut i przywrócić mu wygląd na ile pozwolą zachowane macewy.

- Cmentarz jest bardzo ważny, ale są też inne punkty, na przykład miejsce po istniejącej synagodze - dodaje Symcha Keller. Jednocześnie zapewnia lokalną społeczność, aby nie kierowali się kłamstwem jakie jest powtarzane w stosunku do Żydów, że „wrócą i zabiorą”. - Nie wrócimy i nie zabierzemy. Zależy nam na budowaniu wspólnoty, poznaniu, otwarciu się na wzajemną kulturę. Chodzi tylko o zwykłą, ludzką uczciwość i pamięć o tych ludziach, bo to część naszej historii od której nie uciekniemy - mówi Keller.

Zobacz także:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na stalowawola.naszemiasto.pl Nasze Miasto