Zmiany w Karcie Nauczyciela. Kto skorzysta ze świadczenia kompensacyjnego? Jakie dodatkowe świadczenia będą przysługiwały nauczycielom?

Zgodnie z nowelizacją, przejść na emeryturę na szczególnych zasadach, czyli w wieku niższym niż ustawowy (60 lat u kobiet i 65 lat u mężczyzn), będą mogli – po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy – nauczyciele, którzy łącznie spełnią następujące warunki:

• rozpoczęli przed 1 stycznia 1999 r. pracę na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego;
• mają udokumentowany okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat „pracy przy tablicy”.

Podstawę do obliczenia emerytury stażowej ma stanowić wysokość składek zewidencjonowanych na koncie nauczyciela, kapitału zakładowego oraz środków z Otwartych Funduszy Emerytalnych zewidencjonowanych na subkoncie.

Do przejścia na emeryturę na szczególnych zasadach będą uprawnieni:

• od 1 września 2024 r. – nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r.,
• od 1 września 2025 r. – nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r.,
• od 1 września 2026 r. – nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.

Nauczyciela, który przejdzie na emeryturę na szczególnych zasadach, a nie osiągnął wieku emerytalnego, będzie można zatrudnić wyłącznie w przypadku zaistnienia potrzeby wynikającej z organizacji nauczania lub zastępstwa nieobecnego nauczyciela, za zgodą kuratora. Wymiar zatrudnienia w szkole takiego nauczyciela nie będzie mógł być wyższy niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć.

Do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego będą uprawnieni również nauczyciele zatrudnieni w publicznych i niepublicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym w poradniach specjalistycznych.

Obecnie świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielom pracującym w szkołach, przedszkolach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, w młodzieżowych ośrodkach socjoterapii i w specjalnych ośrodkach wychowawczych.

Wprowadzono też większy nadzór kuratora m.in. nad szkołami i placówkami niepublicznymi.

Po wejściu ustawy w życie organ sprawujący nadzór pedagogiczny będzie mógł polecić osobie prowadzącej niepubliczną szkołę lub placówkę niezwłoczne umożliwienie wykonania czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego w szkole lub placówce, przy czym wykonywanie tych czynności powinno rozpocząć się nie później, niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania polecenia.

Określono też wyraźnie termin usunięcia uchybień, w razie ich stwierdzenia przez organ nadzoru. Szkoła, placówka lub organ je prowadzący będą miały na to nie więcej niż 30 dni. W przypadku braku reakcji na zamiar przeprowadzenia kontroli, jak i zignorowanie polecenia usunięcia jej wyników, na podstawie nowych przepisów, szkoła niepubliczna lub placówka może zostać wykreślona z ewidencji.

Nowelizacja ustawy umożliwia też uczelniom zwiększanie opłat za studia w trakcie ich trwania. Zgodnie z nowelą, do czasu ukończenia studiów przez osoby przyjęte na studia na dany rok akademicki, uczelnia nie może wprowadzić dla nich nowych opłat, a zwiększenia wysokości opłat może dokonać raz w roku akademickim i nie więcej niż o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym, ogłoszony przez prezesa GUS. Łącznie nie więcej niż o 30 proc. wysokości tych opłat.

W piątek Sejm przyjął tylko jedną poprawkę Senatu, która zakłada, że studia doktoranckie rozpoczęte przed rokiem akademickim 2019/2020 prowadzi się na zasadach dotychczasowych, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2024 r.

– To jest wąska, nieduża grupa, która może mieć szansę na to, żeby swoje doktoraty ukończyć w terminie wydłużonym – mówił na temat doktorantów minister Czarnek.

Nowela zmienia ponadto sposób ustalania prawa do stypendiów socjalnych dla studentów. Obecnie jest ono określane na podstawie sumy kwoty kryterium dochodowego do zasiłku rodzinnego oraz wysokości zasiłku rodzinnego na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia. Zastąpić je ma kryterium odnoszące się do minimalnego wynagrodzenia za pracę.